Charakterystyka dadaizmu
Dadaizm uważany jest za jedną z najbardziej ekstremalnych awangard artystycznych okresu modernistycznego. Stworzony na początku XX wieku ruch miał na celu „zniszczenie sztuki”, odrzucając wszystkie tradycyjne, logiczne i racjonalne modele produkcji obowiązujące w tym czasie.
Założony przez Tristana Tzarę (1896 - 1963) i innych artystów, dadaizm jest uważany za prekursora surrealistycznej sztuki wśród wielu innych współczesnych gatunków.
Aby lepiej zrozumieć istotę tej awangardy, sprawdź niektóre z kluczowych cech, które definiują sztukę dadaistyczną.
Odrzucenie tradycyjnych i klasycznych modeli sztuki
Katharina Ondulata (1920), Max Ernst
Dadaizm pojawił się w 1916 roku, podczas I wojny światowej (1914-1918), jako okrzyk protestu przeciwko sposobowi, w jaki świat kapitalistyczny został ustanowiony.
Rozczarowani racjonalnym i zinstytucjonalizowanym stanem sztuki artyści z Dady starali się zniekształcić normy rządzące „robieniem sztuki”.
Celem było zszokowanie burżuazji i wymuszenie przesłuchania na temat interpretacji aktualnej wartości artystycznej (kwestionowanie faktu, że przedmiot artystyczny uważany jest za towar należący do bogatszych klas).
Z tego powodu ruch dadaistyczny można uznać za kontr-sztukę, ponieważ nie miał on na celu dodania niczego nowego, ale zniszczenia sztuki tak, jak było do tej pory znane.
Sprzeciw wobec nacjonalizmu i materializmu
Prace dadaistyczne wyrażały intensywną krytykę systemu kapitalistycznego, jak również ekstremistycznego populizmu, który gotował się w Europie w tym czasie. Ten zaostrzony nacjonalizm sprzymierzony z kapitalizmem był odpowiedzialny za obalenie wojen, które spustoszyły kontynent, według obrońców dadaizmu.
Tak więc, jako forma protestu, artyści przyjęli anarchiczną i irracjonalną rolę, krytykując materializm i konsumpcjonizm społeczeństwa kapitalistycznego.
Cała ta frustracja i bunt, którą odczuli dadaiści na temat społeczeństwa burżuazyjnego, znalazła odzwierciedlenie w pracach, które wyrażały agresywną i niestabilną naturę.
Dekonstrukcja i zaburzenia obrazu
The Skat Players (1920), Otto Dix
Dada to sztuka nieporządku. Artyści tego ruchu nie zajmowali się estetycznym pięknem ich pracy, nie mówiąc już o podziwianiu społeczeństwa burżuazyjnego. Wręcz przeciwnie.
Dadaiści chcieli zaszokować burżuazję, powodując dyskomfort i zmuszając ich do zastanowienia się nad prawdziwym znaczeniem sztuki.
Mając misję chodzenia w opozycji do klasycznych zasad, dadaiści zaprzeczali technikom, formom i tematom rozumianym jako standard w sztuce tego okresu.
Tytuły prac nie kojarzyły się z tym, co zostało zaprezentowane, co jeszcze bardziej utrudniało analizę dzieł dadaistycznych.
Nacisk na bzdury
Szwajcaria, miejsce urodzenia Dady (1920), Max Ernst
Postacie w dadaizmie miały raczej charakter poetycki niż „mechaniczny”. Oznacza to, że reprezentacje poszły daleko od przedstawiania zwykłych lub dosłownych scen, ale raczej przepraszają epizody szaleństwa, aberracji i innych bezsensownych obrazów.
Artysta starał się budować swoje dzieła z mieszanki dziwacznych reinterpretacji rzeczywistości. W tym celu wykorzystali fantastyczne figury i sceny halucynogenne do stworzenia subiektywnych obrazów.
Obecność reprezentacji maszyn była zwyczajna, jako aluzja do przemysłu (kapitalizmu), postaci antropomorficznych i aspektów seksualnych w kilku pracach.
Werbalna agresja
Jest to jedna z głównych cech ruchu Dada w literaturze . Podobnie jak w przypadku sztuk plastycznych, celem jest dekonstrukcja modelu standardowego.
W tym celu autorzy stworzyli wiersze oparte na nieuporządkowanych słowach, konstrukcjach zdań bez znaczenia, niespójności tekstowej, wśród innych osobliwości, które nadały tekstowi brak logiki i racjonalizmu.
Wykorzystanie przedmiotów codziennego użytku w pracach
The Source (1917), Marcel Duchamp
W dziełach dadaistycznych często używano różnych materiałów codziennego użytku. Obrazy były łączone z innymi elementami, takimi jak kolaże papieru lub wstawianie butelek, metali, części samochodowych itp.
Dadaiści traktowali priorytetowo użycie niezwykłych przedmiotów do kojarzenia ze sztuką i tworzyli swoje prace w oparciu o eksperymenty i improwizacje. W ten sposób chcieli zaszokować opinię publiczną i krytyków.
Notorycznym przykładem jest praca The Source (1917) Marcela Duchampa . Praca ta polegała po prostu na wystawie porcelanowego pisuaru, przedmiotu codziennego, początkowo nieprzypisanego o charakterze artystycznym.
Ready Made by Marcel Duchamp
Epizod wystawy pisuaru Duchampa był początkiem koncepcji gotowego, czyli wyboru losowego obiektu codzienności, w którym artysta przypisuje interpretację artystyczną. Zatem nie ma potrzeby tworzenia ani wykonywania jakiejkolwiek interwencji w utworze, ponieważ byłby to doskonały wyraz sztuki.
Musimy pamiętać, że dla dadaizmu sztuka nie ograniczała się do estetyki, ale tylko do pola idei i pojęć, które przypisywano przedmiotom.
Kolaż
Wśród różnych sposobów wyrażania irracjonalności, kolaż został wybrany jako jeden z najczęściej używanych wśród artystów dadaistycznych.
Niektórzy artyści, jak na przykład niemiecki malarz Max Ernst, wycinają na przykład obrazy katalogów, a później odtwarzają postać po całkowicie nielogicznym porządku.
W literaturze często wycinano przypadkowe słowa z gazety lub czasopisma, które następnie były mieszane i używane do konstruowania całkowicie niespójnych wierszy i bez kontekstu.
Przepis na wiersz dadaistyczny autorstwa Tristana Tzary
„Zdobądź gazetę. Weź nożyczki.
Wybierz w gazecie artykuł o rozmiarze, który chcesz nadać swojemu wierszowi.
Wytnij artykuł.
Następnie ostrożnie wyciąć kilka słów, które tworzą ten artykuł i umieścić je w torbie. Potrząśnij delikatnie.
Następnie weź każdy kawałek jeden po drugim.
Kopiuj sumiennie w kolejności, w jakiej zostały wyjęte z torby. Wiersz będzie wyglądał jak ty. I jest nieskończenie oryginalnym pisarzem z łaskawą wrażliwością, mimo że jest źle zrozumiany przez opinię publiczną.
Ewoluował w surrealizm
Glass Tears (1932), Man Ray.
W momencie wybuchu II wojny światowej ruch Dada zaczął się pogarszać, głównie z powodu strachu i presji ze strony artystów awangardy.
Jednak kilka jego zasad i idei zostało przekazanych przyszłym ruchom artystycznym, takim jak surrealizm i sama sztuka współczesna.
Dowiedz się więcej o dadaizmie.
